Mendebalde Germaniarra(Goiz Erdi Aroa)

MENDEBALDE GERMANIARRA

-Barbaroen herriak kontinente europarrean finkatzeko prozesua oso luzea izan zen eta ll.mendearen amaneran hasi zen eta XI..mendearen erdialdean amaitu zen.

-Lehen inbasioak IX.mendearen amaneran hasi eta VI.mendearen erdialdean amaitu ziren.Imperioaren lurretan sartu ziren herrienak(germaniarrak,hunoak,abaroak,bulgariarrak,
lonbardiarrak etab.)

-Mendebaldeko erromatar imperioaren lurraldeetan finkatu zirenean.Herri germaniarrek jarrera baketsua izan zuten.Limes edo muga zeharkatzen zuten familia,klan edo tribu txikiak.

-IV.mendearen bukaeratik aurrera godoak,frankoak,sueboak
bandaloak,burgundiarrak etabn.
Herri horietako batzuk konkistaren bidez sartu ziren,baina gehienetan lankidetza-hitzarmen bat edo foedus sinatzen zuten.

-418.Urtean bisigodoen erresuma sortu zen eta 430.Urtean bandaloen erresuma

-Erregeak,mendebaldeko erromatar imperioso azken enperadorea tronutik bota zuen, Romulo Augusto II.a
Urte horretatik mendebaldeko erromatar imperioa desagertu zen et ahorren tokian barbaroen edo germaniarren hainbat erresuma sortu ziren

Gizartea eta ekonomia

-erromatar imperioso erresumetan finkatu ondoren,gutxieno germaniarra(biztanleria osoaren % 5 gutxi gora behera)

-Batasun erlijiosoa:kristautasuna erlijio oficial izendatu zuten.
-Arrasa-batazuna:eskontza mistoak onartu ziren eta arrasa bakoitzaren beresitazunak desagertzen joan ziren.

-hizkuntza-batasuna:latina hedatu zen, termino germaniarrak txertatzean hizkuntza erromatntzeak sortu ziren.

-Lege Batasuna:erromatarrek eta germaniarrek lege desberdinak izan zituzten hainbat urtez,gero luuraldeko vístanle guztiontzako kodeak argitaratu ziren.


-Botere politikoa eta ekonomikoa aristokraziaren esku geratu zen.

-Hiriak eta hirietako bizitza garantiza Portu zuten,eta merkataritza eta artizauen produkzioa desagertu ziren ia erabat.Nekazaritzak garrantzi handia Portu zuten

-Erromatarren sistema esclavista desagertu egin zen Poliki-poliki.

Esklabo izatetik jopu izatera

-Inperioaren azken urteetan oso zaila zen esklaboak lortzea.

-animalien moduan erabiltzen zituzten,ez zuten bizitzeko eskubiderik eta nahi zutenean hiltzen edo zigortzen zituzten.

-Lur-sailaren (manso) erabilera aitengandik semeengana pastasen zen,baita errenta eta obligazioak ere.


Kultura eta artea

-V.mendean monakotza sortu zen.Monjeen bizimodua zen

-Hasiera batean monjeak bakarrik bizi ziren(anakoretak edo eremutarrak)

-Herri germaniarrek ez zuten arte-tradiziorik eta erromatarren eraikuntzak imitatu zituzten. Eraikin religioso ugari daude,elizak eta kriptak adibidez.

-Arte erromatarraren elementuak dituzte:zutabeak,kapitelak eta mosaikoak.

Karlomagnoren inperioa

-Pipino txikia hil zenean(768.),frankoek erresuma erregearen bi semeen kontrolpean gelditu zen: Karlomagnoren eta karlomanen esku. Hiru urte geroago azken hori hil zen eta Karlomagnok erresuma osoan agindu zuen. Aitaren bide Berbera Arauz. 774. urtean lonbardiarren erregea bihurtu zen eta aita santuak “Erroamren babesle” izendatu zuen.

Urte horretatik aurrera, saxoniaren eta musulmanen kontra borrokatu zen, saxoniarren borrokatzen zen bitartean,espedizio bat antolatu zuen Hispaniara, itzuli zenean bere armadaren erretagoardiak segada izan zuen Orreagan(778).

(haizea.m.)